Birçok Sektörde Faaliyet Gösteren; Yazılım, Bilişim, Tarım, Gıda, Medikal, Kimya, Elektrik Elektronik, Savunma Sanayi, Uzay Bilimleri vb. firmaların vergi, SGK ve diğer kurumlar nezdinde istisna, teşvik ve desteklerden faydalanabilmektedir.
Böylelikle firmaların rekabet koşullarında çeşitli avantajlar, daha az maliyetle daha çok çıktı alınması, nitelikli personel istihdamı, global de rekabet yaratma fırsatları sağlayabilmektedirler.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNE (TGB) GİRİŞ SÜRECİ
Bölgede yer almak isteyen firmaların öncelikle Ar-Ge, Yazılım veya Tasarım projesine sahip olması gerekir. Akabinde ön başvuru yapılarak 2 akademisyen 1 adet sektör temsilcisi değerlendirmesi sonucunun olumlu olması durumunda yönetim kurulu kararı neticesinde talep ettiğiniz kiralanacak alan için kira sözleşmesi imzalanır.
TGB AVANTAJLARI
1- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI
Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin münhasıran bu bölgelerde elde ettikleri yazılım, tasarım ve ARGE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.
Kurumlar Vergisi Oranı: %25
Örnek: TGB kapsamında faaliyet gösteren yazılım firmasının bitirdiği proje kapsamında elde etmiş olduğu kazanç tutarı: 100.000 TL dir.
TGB dışında olması durumunda ödenecek vergi tutarı: 25.000 TL iken,
TGB Kapsamında ödenecek vergi tutarı: 0 TL dir.
2- YAZILIMDA KDV İSTİSNASI
Münhasıran bu bölgelerde üretilen sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetlerde KDV’den müstesnadır.
Yazılım firmaları bu istisnadan faydalanabilir.
Örnek: TGB yer alan Yazılım firmasının biten yazılım projesi kapsamında gerçekleştirdiği lisans satışları için kesilecek olan faturadaki KDV tutarı istisnadır.
3- PERSONEL STOPAJ İSTİSNASI
Bölgede çalışan ARGE tasarım ve destek personelinin teknoloji geliştirme bölgesi kapsamındaki ücretleri üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi (Stopaj) tutarı istisnadır.
Örnek: TGB yer alan firmanın 2024 ocak ayında proje kapsamında çalıştırdığı bilişim personelinin maaşı net 50.000 TL’dir.
Bu durumda 2024 ocak ayı muhtasar beyannamede ödeyeceğiniz stopaj tutarı: 5.885 TL iken bölgede ve proje kapsamında çalıştırmanız durumunda ödenecek gelir vergisi 0 olacaktır.
4- PERSONEL SGK İŞVEREN PAYI AVANTAJI
Ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı istisnadır.
Örnek: TGB yer alan firmanın 2024 ocak ayında proje kapsamında çalıştırdığı bilişim personelinin maaşı net 50.000 TL’dir. SGK tarafında işveren hissesi tutarı: 11.577,85 TL dir. Ancak proje kapsamında olduğundan tahakkuk edilecek tutar: 5.788,92 TL olacaktır.
5- MAKİNE TEÇHİZAT İSTİSNASI
Teknoloji geliştirme bölgelerinde ARGE tasarım ve yazılım faaliyetlerinde bulunan firmaların yeni makine ve teçhizat alımları KDV’den istisnadır.
Örnek: TGB yer alan yazılım firmasının yüksek donanımlı bilgisayara ihtiyaç duyması durumunda TGB talep edeceği yazı ile vergi dairesinden onay alınması durumunda KDV’den istisna bir şekilde alım yapabilecektir.
6- GÜMRÜK VERGİSİ İSTİSNASI
Projenizle ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya gümrük vergisinden istisnadır.
SORU CEVAP
1) Teknoloji geliştirme bölgesinde olmamız durumunda uzaktan çalışma hakkımız var mıdır?
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde çalışan bilişim personelleri için %100 bunların dışında kalan personeller için %75 uzaktan çalışma, 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı.
2) Şirket merkezini taşımamız gerekli mi?
Projenizin onaylanması durumunda Şirket merkezini taşıyabilir veya şube olarak da faaliyet gösterebilirsiniz.
3) Teknokentte faaliyet şirketlerin şirket ortakları ücretleri istisna kapsamında mıdır?
Projede fiilen çalışması kaydıyla şirket ortaklarının ücretleri kanunda yer alan istisnalardan faydalanır.
4) Bölge dışında geçirilen süreler istisna kapsamında mıdır?
Projeye ilişkin olarak bölge dışında geçirilen sürelerin kanıtlanması şartıyla bu sürelere isabete eden çalışmalardan dolayı hesaplanan ücretlerden gelir vergisi stopaj teşviki, damga vergisi ve SGK primi işveren hissesi teşvikleri uygulanabilir.
5) Mükelleflerin teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyete geçmeden önce başladıkları projelerin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün mü?
Mükelleflerin bölgede faaliyete geçtikleri tarih itibarıyla tamamlamış oldukları yazılım ve Ar-Ge’ye dayalı projelerden elde edecekleri kazançların istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan, mükelleflerin bölgede faaliyete geçmeden önce başlayıp, bölgede faaliyete geçtikten sonra da devam ettirdikleri yazılım, Ar-Ge ve tasarıma dayalı projelerden sağladıkları kazancın ancak, projenin bölgede gerçekleştirilen kısmına ilişkin kazanç kısmı istisnadan yararlanabilecektir.
6) Ar-Ge personeli kimdir?
a) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanlar.
b) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,
c) Destek personeli: Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri kişileri ifade etmektedir.
d) Tasarımcı: Tasarım faaliyetleri kapsamındaki projelerin gerçekleştirilmesi ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan, üniversitelerin; mühendislik, mimarlık veya tasarım ile ilgili bölümlerinden mezun en az lisans derecesine sahip kişiler ile tasarım alanlarından herhangi birinde en az lisansüstü eğitim derecesine sahip diğer kişileri ifade eder.
e) Yazılımcı personel: Yazılım olarak tanımlanan süreçte çalışıp program geliştiren, üreten, alanında yeterli deneyime veya eğitime sahip nitelikli personeli ifade eder.
f) Tasarım personeli: Tasarım faaliyetlerinde doğrudan görevli tasarımcı ve teknisyenleri
ÖRNEKLERLE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİNDE OLMANIN AVANTAJLARI
ÖRNEK: ABC TEKNOLOJİ A.Ş firmasının, Teknoloji Geliştirme Bölgesi tarafından onaylanan proje başlangıç tarihi 01.01.2024 dür.
2 yazılım personeli istihdam ederek uygulamaya yönelik projesine başlamıştır.
1. Personel Maaşı: Brüt 50.000 TL
2. Personel Maaşı: Brüt 70.000 TL’dir.
PROJE DEVAM EDERKEN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR
STOPAJ VE İŞVEREN HİSSESİ PRİM DESTEĞİ
2024 OCAK AYI MUHTASAR VE SİGORTA BİLDİRİMİNDE
2 Personel için hesaplanan tutarlar aşağıdaki gibidir.
TOPLAM BRÜT ÜCRET: 120.000 TL
Maliyet;
TOPLAM STOPAJ TUTARI: 15.300 TL
TOPLAM SGK İŞVEREN TUTARI: 21.000 TL
Firma TGB dışında yer alan bir firma olsaydı ödeyeceği tutar: 36.300 TL olacaktı.
Firmanın TGB yer alması sebebiyle 2024 Ocak ayında katlanacağı maliyet: 10.500 TL olacaktır.
Fark: 25.800 TL avantaj elde etmiş oldu.
PROJE BİTTİKTEN SONRA SAĞLANAN AVANTAJLAR
1- KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI
Örnek: Projesi biten firmanın müşterisi ile 100.000 TL olarak lisans satış sözleşmesi imzalamıştır.
Bu durumda 100.000 TL + KDV olarak değil, KDV’den istisna bir şekilde fatura düzenleyebilmektedir.
2- KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI
11.11.2024 tarihinde projesi biten firma proje bitirme belgesi almıştır.
2024 yılında Lisans satışından elde edilen kazanç: 300.000 TL
Kurumlar Vergisi Oranı: %25
Kurumlar Vergisi: 75.000 TL
TGB dışında olsaydı ödenecek olan kurumlar vergisi tutarı: 75.000 TL
Ancak TGB Yer Alan Firmanın Proje Bittikten Sonra Ödeyeceği Kurumlar Vergisi Tutarı 0 Olacaktır.
Firmanın yukarıdaki senaryoda toplam;
KDV Avantajı: 20.000 TL
Kurumlar vergisi avantajı: 75.000 TL
2024 ocak ayı 2 personel için maliyet avantajı (Stopaj + SGK): 25.800 TL dir.
Özet bilgi