Şirket kuruluşu, bir girişimcinin veya yatırımcının yasal bir işletme oluşturma sürecidir. Bu süreç, bir dizi yasal ve idari adımı içerir ve işletmenin faaliyet göstereceği alana ve hedeflerine uygun bir şirket türü seçimiyle başlar. Türkiye’de şirket kuruluşu, Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre yapılır.
 
I. Şirket Türleri:
Türkiye’de en yaygın şirket türleri şunlardır:
Şahıs Şirketleri:
Şahıs İşletmesi: Tek kişi tarafından kurulan ve yönetilen, en basit şirket türüdür. Kuruluşu kolay ve masrafsızdır. Ancak, işletme sahibi, işletmenin borçlarından kişisel malvarlığıyla sorumludur.
Sermaye Şirketleri:
Limited Şirket (Ltd. Şti.): En çok tercih edilen şirket türlerinden biridir. Ortakların sorumluluğu, sermaye payları ile sınırlıdır. En az bir ortakla kurulabilir.
Anonim Şirket (A.Ş.): Daha büyük ölçekli işletmeler için uygun olan bir şirket türüdür. Sermayesi paylara bölünmüştür ve ortakların sorumluluğu, payları ile sınırlıdır. En az bir ortakla kurulabilir.
Diğer Şirket Türleri:
Komandit Şirket: Ortaklardan bir kısmının sorumluluğu sınırsız, bir kısmının sorumluluğu ise sermaye payları ile sınırlı olan şirket türüdür.
Kollektif Şirket: Ortakların tamamının sorumluluğu sınırsız olan şirket türüdür.
Kooperatif: Ortakların ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla kurulan, üye sayısının belirli bir sayının üzerinde olması gereken şirket türüdür.
II. Şirket Kuruluşu Süreci (Genel):
Şirket kuruluşu süreci, seçilen şirket türüne göre değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak aşağıdaki adımları içerir:
Şirket Türünün Belirlenmesi: İşletmenin faaliyet alanı, büyüklüğü, sermaye ihtiyacı ve ortak sayısı gibi faktörler göz önünde bulundurularak en uygun şirket türü belirlenir.
Şirket Unvanının Belirlenmesi ve Onaylatılması: Şirketin faaliyet göstereceği alana uygun, özgün ve yasalara aykırı olmayan bir unvan belirlenir. Belirlenen unvanın, Ticaret Sicili Müdürlüğü’nden onaylatılması gerekir.
Ana Sözleşmenin Hazırlanması: Şirketin türüne ve yasal gerekliliklere uygun olarak, şirket ortakları, sermaye miktarı, şirketin amacı, yönetim şekli, kar dağıtımı gibi konuları içeren ana sözleşme hazırlanır.
Ana Sözleşmenin Noterden Onaylatılması: Hazırlanan ana sözleşme, noter huzurunda tüm ortaklar tarafından imzalanarak onaylatılır.
Rekabet Kurumu Payının Yatırılması: Sermaye şirketlerinde, şirket sermayesinin belirli bir oranı (%0.04) Rekabet Kurumu hesabına yatırılır.
Banka Hesabı Açılması ve Sermayenin Yatırılması: Şirket adına bir banka hesabı açılır ve şirket sermayesinin en az %25’i bu hesaba yatırılır. Kalan sermaye, şirket kuruluşundan itibaren 24 ay içinde tamamlanabilir.
Ticaret Siciline Tescil Başvurusu: Gerekli belgelerle birlikte, şirketin kuruluşu için Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvuru yapılır. Başvuru sırasında, ortakların kimlik bilgileri, ikametgah adresleri, şirket adresi, faaliyet alanı gibi bilgiler sunulur.
Ticaret Siciline Tescil ve İlan: Ticaret Sicili Müdürlüğü tarafından yapılan inceleme sonucunda, başvurunun uygun bulunması halinde şirket tescil edilir ve Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir. Bu aşamadan sonra şirket, tüzel kişilik kazanır.
Vergi Numarası Alınması: Şirketin faaliyet göstereceği vergi dairesine başvurularak, vergi numarası alınır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İşyeri Bildirgesi Verilmesi: Şirketin, çalışan istihdam etmesi durumunda, SGK’ya işyeri bildirgesi verilmesi gerekir.
Belediyeden İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Alınması: Şirketin faaliyet göstereceği adresteki ilgili belediyeye başvurularak, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınır.
Defter Tasdikleri: Yasal olarak tutulması zorunlu olan defterler (yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri vb.) notere tasdik ettirilir.
III. Gerekli Belgeler (Genel):
Şirket ortaklarının kimlik fotokopileri ve ikametgah belgeleri
Şirket ana sözleşmesi (noter onaylı)
Sermayenin ödendiğine dair banka dekontu
Şirket adresi (kira kontratı veya tapu örneği)
Şirket yetkililerinin imza beyannameleri
Gerekli diğer belgeler (şirket türüne ve faaliyet alanına göre değişebilir)
IV. Şirket Kuruluşunda Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Şirket Türü Seçimi: İşletmenin gelecekteki hedefleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak en uygun şirket türü seçilmelidir.
Ana Sözleşme: Ana sözleşme, şirketin yasal dayanağıdır ve tüm ortakların hak ve yükümlülüklerini belirler. Bu nedenle, ana sözleşmenin dikkatli bir şekilde hazırlanması ve tüm ortaklar tarafından anlaşılması önemlidir.
Yasal Mevzuat: Şirket kuruluşu ve faaliyetleri ile ilgili yasal mevzuatın takip edilmesi ve uyulması gerekir.
Profesyonel Destek: Şirket kuruluşu sürecinde, bir mali müşavir veya avukattan profesyonel destek almak, sürecin daha hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlayabilir.
V. Elektronik Ortamda Şirket Kuruluşu (MERSİS):
Türkiye’de şirket kuruluşu işlemleri, Ticaret Bakanlığı’nın Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden de yapılabilmektedir. MERSİS üzerinden yapılan başvurular, işlemlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlanmasını sağlar.
VI. Maliyet:
Şirket kuruluşu maliyeti, seçilen şirket türüne, sermaye miktarına, noter masraflarına, ilan giderlerine ve danışmanlık ücretlerine göre değişiklik gösterebilir.
Önemli Not: Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Şirket kuruluşu ile ilgili güncel mevzuat ve prosedürler hakkında en doğru ve güncel bilgilere ulaşmak için, Ticaret Sicili Müdürlüğü, Vergi Dairesi, SGK ve ilgili diğer resmi kurumlarla iletişime geçmeniz veya bir uzmana danışmanız önemlidir.