GMSİ beyanı, Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ) elde eden kişilerin, elde ettikleri bu geliri vergi dairesine bildirme yükümlülüğünü yerine getirmek amacıyla düzenledikleri beyannamedir. GMSİ, genellikle gayrimenkullerin (ev, işyeri, arsa vb.) kiraya verilmesi sonucu elde edilen gelirleri ifade eder.
 
GMSİ Nedir?
Gayrimenkul sermaye iradı (GMSİ), sahiplerinin mülkiyetinde bulunan gayrimenkullerin kiraya verilmesi suretiyle elde edilen gelirlerdir. Bu gelirler, vergiye tabi olup, belirli dönemlerde beyan edilmesi gerekmektedir. GMSİ’ye dahil olan gelirler şunlardır:
Konut Kirası: Evlerin mesken olarak kiraya verilmesinden elde edilen gelir.
İşyeri Kirası: İşyerlerinin ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilmesinden elde edilen gelir.
Arazi Kirası: Tarım arazilerinin kiraya verilmesinden elde edilen gelir.
Hakkı Kira: Bir gayrimenkul üzerindeki kullanım hakkının (örneğin, intifa hakkı) kiraya verilmesinden elde edilen gelir.
Diğer Gayrimenkul Gelirleri: Maden ocağı, taş ocağı, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar, kaplıcalar, dalyanlar ve voli yerlerinin kiraya verilmesinden elde edilen gelirler.
 
GMSİ Beyan Yükümlülüğü:
GMSİ elde eden herkesin beyanname verme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Beyanname verme yükümlülüğü, elde edilen GMSİ’nin belirli bir tutarı aşması durumunda ortaya çıkar. Her yıl belirlenen bu tutar, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından ilan edilir.
 
GMSİ Beyannamesi Nasıl Verilir?
GMSİ beyannamesi, aşağıdaki yöntemlerle verilebilir:
İnternet Üzerinden (e-Beyanname): Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) internet sitesi (www.gib.gov.tr) üzerinden e-Beyanname sistemi kullanılarak. Bu yöntem, vergi mükellefi veya yetkilendirilmiş bir serbest muhasebeci mali müşavir aracılığıyla yapılabilir.
Vergi Dairesine Doğrudan: Hazırlanan beyanname, elden vergi dairesine teslim edilebilir.
Posta Yoluyla: Hazırlanan beyanname, taahhütlü posta yoluyla vergi dairesine gönderilebilir.
 
GMSİ Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
GMSİ beyannamesi, her yıl Mart ayının 1. gününden 31. gününe kadar verilir. Verginin ödeme zamanı da Mart ve Temmuz ayları olmak üzere iki eşit taksitte yapılır.
GMSİ Beyannamesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Gelir Tutarının Doğru Hesaplanması: Elde edilen kira gelirinin doğru bir şekilde hesaplanması önemlidir. Net kira geliri, brüt kira gelirinden giderlerin düşülmesiyle bulunur.
Giderlerin Belgelendirilmesi: Kira gelirinden düşülecek giderlerin belgelendirilmesi gerekmektedir. Giderlerin belgelendirilememesi durumunda, götürü gider yöntemi seçilebilir.
Götürü Gider veya Gerçek Gider Yönteminin Seçimi: GMSİ beyanında iki farklı gider yöntemi bulunmaktadır:
Götürü Gider Yöntemi: Bu yöntemde, kira gelirinin %15’i gider olarak dikkate alınır. Belge ibrazı gerekmez. Ancak, bu yöntemi seçenler iki yıl boyunca gerçek gider yöntemine geçemezler.
Gerçek Gider Yöntemi: Bu yöntemde, gayrimenkul ile ilgili yapılan gerçek giderler (örneğin, bakım, onarım, sigorta, amortisman giderleri) belgelendirilerek kira gelirinden düşülür.
İstisnaların Dikkate Alınması: Bazı durumlarda, belirli bir tutara kadar olan konut kira gelirleri vergiden istisna edilebilir. Her yıl belirlenen istisna tutarının aşılmaması durumunda beyanname verme zorunluluğu ortadan kalkar.
Zamanında Beyanname Verilmesi: Beyannamenin zamanında verilmemesi durumunda vergi cezaları uygulanabilir.
Profesyonel Destek: GMSİ beyannamesi ile ilgili karmaşık durumlarla karşılaşıldığında, bir mali müşavirden veya vergi uzmanından destek almak faydalı olabilir.
 
GMSİ Hesaplama Örneği:
Diyelim ki, bir kişi 2024 yılında bir evini kiraya vererek 100.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir.
Götürü Gider Yöntemini Seçmesi Halinde:
Götürü gider tutarı: 100.000 TL x %15 = 15.000 TL
Vergiye tabi gelir: 100.000 TL - 15.000 TL = 85.000 TL
Gerçek Gider Yöntemini Seçmesi Halinde:
Ev ile ilgili yaptığı giderler (örneğin, bakım, onarım): 20.000 TL
Vergiye tabi gelir: 100.000 TL - 20.000 TL = 80.000 TL
Bu durumda, mükellef hangi yöntemi seçerse, vergiye tabi geliri üzerinden gelir vergisi hesaplanacak ve beyanname ile vergi dairesine bildirilecektir.
 
Özetle:
GMSİ beyanı, gayrimenkul sahiplerinin kira gelirlerini yasal olarak bildirme ve vergilendirme sürecidir. Doğru beyanda bulunmak, vergi cezalarından kaçınmak ve yasal yükümlülükleri yerine getirmek için önemlidir. GMSİ beyanı konusunda tereddütleriniz varsa, bir mali müşavire danışmanız faydalı olacaktır.